بنادر خشک و ساحلی، نقش بزرگی در توسعه حمل و نقل ریلی بین المللی و داخلی دارند؛ چرا که خدمات لازم در این مکان‌های جغرافیایی خاص ارائه می‌گردد و همچنین وجود این بنادر، در بخش حمل و نقل ترکیبی نیز موضوع مهمی به شمار می‌رود.
دراین مقاله از وبسایت سپهران ریل راسا، به توضیح بیشتری درباره «بنادر مهم ایران برای حمل و نقل بین المللی ریلی» و اهمیت این بنادر برای انواع شرکت حمل ریلی می‌پردازیم؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.
بندر خشک چیست؟
احتمالاً اکثر افراد با مکانی که تنها «بندر» نامیده می‌شود، آشنایی داشته باشند؛ اما بندر خشک چیست و چه تفاوتی با بنادر عادی دارد؟
بندر خشک یا Dry port به مکانی گفته می‌شود که در آن خدمات لازم جهت صورت‌گیری انواع شیوه‌های حمل و نقل از جمله حمل و نقل ریلی، حمل نقل جاده ای، هوایی و دریایی، ارائه می‌شود.
بندر خشک در حوزه حمل و نقل بین المللی ریلی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و وجود بنادر خشک در یک کشور، می‌تواند کمک شایانی به توسعه صنعت حمل و نقل بین المللی ریلی یا داخلی آن کند.
از نمونه اعمالی که در بندر خشک صورت می‌گیرد، می‌توان به ذخیره و انبارداری موقت یا دائمی کالا، انجام بررسی‌های گمرکی و کنترل‌های مربوط، اشاره نمود.
طبقه‌بندی بنادر خشک
با توجه به موقعیت قرارگیری بنادر خشک، می‌توان سه دسته‌بندی برای‌شان در نظر گرفت:
۱. بندر خشک دور از ساحل
۲. بندر خشک با فاصله متوسط از ساحل
۳. بندر خشک نزدیک به ساحل
مزایای وجود بنادر خشک در کشور
- کاهش هزینه‌های حمل و نقل ریلی و ترکیبی
- کمک به ظرفیت‌های بنادر ساحلی
- افزایش سرعت انجام‌گیری مراحل گمرکی
- توسعه پایدار اقتصادی و یکپارچه‌سازی لجستیکی مناطق داخلی کشورها
- شکل‌گیری راه‌حل‌های ترکیبی برای حمل و نقل بین المللی ریلی، جاده ای و دریایی
- کاهش ازدحام و افزایش راندمان در بنادر ساحلی
- فراهم ساختن زمینه‌های سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه اشتغال و کاهش قیمت تمام شده محصولات
- کاهش مشکلات ترافیکی و زیست‌محیطی شهرهای ساحلی
امکانات مورد انتظار در یک بندر خشک
یک بندر خشک، باید شامل حداقل امکانات قابل ارائه باشد، مانند:
- دفاتر خدمات نمایندگی کشتی رانی و حمل و نقل ریلی
- خدمات بسته‌بندی کالا
- خدمات مونتاژ و پیش‌فروش کالا
- خدمات رهیابی تحت شبکه کالا
- خدمات پاکسازی و بهداشت محیط
- باسکول
- واسطه‌های حمل زمینی
- خدمات حمل یکپارچه کالا
- خدمات تعمیر و شستشوی کانتینر
- امکانات تعمیر کانتینر
- سردخانه
پس بنا بر مطالب گفته شده، بنادر خشک راهی برای ارتباط آسان‌تر و افزایش بهره‌وری حمل و نقل ریلی بین المللی در بنادر به شمار می‌روند.
بنادر ایران
سه بندر نوشهر، امیرآباد و انزلی، از مهم‌ترین بنادر شمال ایران به شمار می‌روند که متاسفانه تنها در بندر امیرآباد امکان استفاده از خدمات انواع شرکت حمل و نقل ریلی بین المللی و داخلی فراهم شده و دیگر بنادر به دلیل عدم گسترش خطوط راه‌آهن از خدمات قابل ارائه توسط شرکت حمل و نقل بین المللی ریلی یا داخلی به متقاضیان محروم هستند.
بندر امیرآباد و ویژگی‌های آن
بندر امیرآباد دارای خطوط حمل ریلی می‌باشد که درون خود بندر قرار گرفته‌اند؛ یعنی واگن‌های مختلفی جهت جابه‌جایی کانتینرها در این بندر وجود دارند. البته بسته‌های دیگری مانند سیمان و گچ نیز در این بندر جابه‌جا می شوند؛ اما نکته‌ای وجود دارد و آن عدم جابه‌جایی بار به صورت فله می‌باشد. پس بار حتماً باید در یک بسته‌بندی مناسب قرار گیرد که حمل و نقل ریلی محصولات را آسان تر کند.
خطوط حمل ریلی تا خود محل بارگیری کشتی‌ها ادامه می‌یابد و و وقتی کشتی به بندر نزدیک می‌شود، درب آن باز شده و بار به آسانی و با استفاده از ریل‌ها و واگن‌ها وارد کشتی می‌شود.
این امکانات، سبب کاهش هزینه‌های تمام‌شده حمل و نقل ریلی و دریایی در این بندر شده است.
بندر امام خمینی
یکی دیگر از بنادر مهم ایران که دارای اتصال به شبکه حمل و نقل ریلی می‌باشد و امکان حمل ترکیبی و حمل و نقل بین المللی ریلی را برای متقاضیان فراهم می‌کند، بندر امام خمینی در جنوب کشور می‌باشد.
انواع شرکت‌های حوزه حمل و نقل، از جمله شرکت حمل و نقل بین المللی ریلی و داخلی، می‌توانند نسبت به انتقال کالا در این بندر اقدام نمایند.
بنادر فعال ایران جهت حمل و نقل ریلی
به طور کلی، بنادر فعال ایران که امکان حمل و نقل بین المللی ریلی و داخلی کالا در آن وجود دارد، به شرح زیر می‌باشد:
- بندر امام خمینی
- بندر شهید رجایی
- بندر عباس
- بندر امیرآباد
- بندر خرمشهر
- بندر ماهشهر
- بندر ترکمن
مسیرهای حمل ریلی بین المللی منتهی به بنادر ایران
مسیرهای متفاوتی با توجه به مبدأ و مقصد حمل کالای شما، وجود دارند که در این بین، کالا می‌تواند از بنادر عبور کند و یا از طریق ایستگاه‌های مرزی، وارد حوزه کشورهای همسایه شود.
چند مورد از این مسیرهای ریلی پررفت و آمد ایران بدین شرح است:
· مسیر ریلی بندرعباس – سرخس:
این مسیر شناخته‌شده‌ترین مسیر حمل و نقل ریلی و به طول هزار و ۶۱۹ کیلومتر است؛ با عبور از این مسیر ریلی، ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان به روسیه و شمال اروپا قابل دسترسی خواهد بود.
· مسیر ریلی بندر عباس – اینچه‌برون:
افتتاح مرز ریلی اینچه‌برون در سال ۱۳۹۳ سبب گسترش بهره‌برداری و رونق کریدور شمال – جنوب شد. این مسیر حمل و نقل ریلی از شرق دریای خزر و از طریق ترکمنستان و قزاقستان به روسیه و شمال اروپا مرتبط می‌شود.
· مسیر ریلی بندرعباس – قزوین – رشت – آستارا:
این مسیر که مهم‌ترین و اصلی‌ترین مسیر حمل و نقل بین المللی ریلی در کریدور شمال – جنوب به حساب می‌آید، موجب تکمیل حلقه ارتباطی این کریدور از طریق غرب دریای خزر، و کشور آذربایجان به سمت روسیه و شمال اروپا خواهد شد. با توجه احداث مسیر ریلی قزوین – رشت، در حال حاضر محور رشت – آستارا، تنها گسستگی اين مسير به شمار می‌رود که در آینده با به بهره‌برداری راه‌آهن رشت – انزلی – آستارا تحول عظيمی به خصوص با انتقال بارهای چین و هند، در این مسير، به وجود خواهد آمد.
نتیجه‌گیری:
امکان انتقال کالا از طریق بنادر متصل به راه‌آهن ایران، قطعاً می‌تواند انتخاب مناسبی جهت حمل و نقل ایمن کالا و کاهش هزینه‌های مرتبط باشد. شرکت حمل و نقل بین المللی ریلی سپهران ریل راسا، امکان جابه‌جایی انواع کالا از طریق این بنادر و استفاده از سیستم حمل و نقل ریلی بین المللی را برای شما فراهم می‌کند. همراه با سپهران ریل راسا، بهترین تجربه حمل و نقل کالا و همکاری با بهترین شرکت حمل و نقل بین المللی ریلی و داخلی را برای خود به ارمغان آورید.