عراق یکی از مهم‌ترین مقصدهای تجاری برای فعالان اقتصادی، شرکت‌ها و صنایع ایرانی است. انتخاب روش مناسب ترانزیتی و لجستیکی، یکی از چالش‌های مداوم برای این گروه به شما می‌رود. به‌عنوان پیشنهاد باید گفت: «حمل و نقل ریلی به عراق، با پوشش نیازهای مختلف، راهِ‌حل نهایی صادرات به عراق خواهد بود.»
آیا می‌خواهید با نکاتِ مهم ارسال ریلی به عراق، کالاهای قابل ترانزیت و مزایای این راهکار لجستیکی آشنا شوید؟ پس این مقاله از بلاگ «سپهران» را از دست ندهید.
عراق؛ بازاری که نباید آن را از دست داد
پیش از پرداختن به وضعیت و نکات حمل و نقل ریلی عراق، باید با شرایط بازار این کشور آشنا شوید. در شروع دهه ۲۰۲۰، ارزش دلاری واردات کشور عراق به بیش از ۳۴ میلیارد رسید. با توجه به این رقم، همسایگی ایران با این کشور یک فرصت مهم (به‌ویژه برای صنایع داخلی) بود؛ زیرا با بازگشایی مجدد مرزها بعد از همه‌گیری کرونا، عراق به دومین شریک تجاری ایران تبدیل شد.
در آن برهه زمانی، حجم صادرات ایران به این کشور نسبت به دوره‌های گذشته ۱۵درصد افزایش یافت. این رشدِ مثبتِ تراز تجاریِ بین ایران و عراق همچنان ادامه داشته و تا حدود ۳۰درصد پیش رفته است. هماکنون، ارزش سالیانه کالاهای ارسالی به عراق از مرز ۱۱ میلیارد دلار می‌گذرد.
چه کالاهایی از ایران به عراق ارسال می‌شود؟
به‌طور کلی، این کشور واردکننده جدیِ مواد غذایی و پروتئینی، محصولات پتروشیمی، تجهیزات پزشکی، مواد آرایشی و بهداشتی و مصالح ساختمانی است. صادرات ایران به آنجا نیز از همین الگو پیروی می‌کند.
بخش عمده صادرات (حدود شش میلیارد دلار) به عراق شامل انرژی (گاز و برق) می‌شود. حدود ۲۳درصد از ۵۰درصد باقی‌مانده نیز به فولاد و سنگ آهن اختصاص پیدا می‌کند. علاوه‌برآن، باید سهمی ۲۵درصدی نیز برای مشتقات نفتی و پلاستیک قائل شد. مواد غذایی (به‌ویژه میوه، تره‌بار و لبنیات)، سیمان، گچ و سرامیک نیز موارد دیگر این فهرست هستند.
نکات مهم برای حمل کالا به عراق
فرقی نمی‌کند قصد ارسال ریلی کالا به عراق را داشته باشید یا از سایر روش‌ها استفاده می‌کنید؛ در هر شرایطی باید به این موارد توجه کنید :
اولین موضوع، بررسی قرارداشتن کالای شما در فهرست موارد مجاز برای ورود به عراق است. برخی کالاهای مجاز موجود در این لیست عبارت‌اند از:
-مواد خوراکی: برنج، پیاز، پسته، محصولات تابستانه (صیفی)، ترشی، دام و طیور، چای، زعفران، خشکبار، خرما و…
-مشتقات نفتی و پتروشیمی: پلاستیک، پارچه با الیاف پلی‌استر، روغن موتور
– تجهیزات و ماشین‌های صنعتی: لوازم یدکی خودرو، تراکتور
– محصولات حوزه پزشکی، آرایشی و بهداشتی: تجهیزات پزشکی، دستمال کاغذی
– صنایع‌دستی: تابلوفرش، فرش
– تجهیزات ساختمانی: سنگ، سیمان، کاشی و سرامیک
– و…
سپس با توجه به کالای ارسالی، مجوز واردات و گواهی‌نامه‌های لازم را از سازمان مربوطه در دولت عراق دریافت می‌کنید. پس از این کار، نوبت به اخذ گواهی بازرسی کالا می‌رسد. با طی‌کردن این مراحل می‌توانید برای مشتریِ خود فاکتور (اینوویس کالا) صادر کنید. پس از رسیدن به این مرحله، شرکت‌های حمل و نقل باقی اقدامات لازم را برای شما پیش خواهند برد.
روش‌های ارسال محموله به عراق
ارسال محموله به عراق از طریق چند گمرک امکان‌پذیر است:
– پیرانشهر (آذربایجان غربی)
– بازرگان (آذربایجان غربی)
– مهران (ایلام)
– اروند کنار (خوزستان)
– شلمچه (خوزستان)
– باشماق (کردستان)
– پرویزخان (کرمانشاه)
– خسروی (کرمانشاه)
با توجه به موقعیت گمرک‌ها احتمالاً ابتدا ترانزیت جاده‌ای به ذهن شما خطور می‌کند؛ اما این تنها انتخابِ پیشِ روی شما نخواهد بود. خطوط هوایی متعددی بین شهرهای مختلف ایران و عراق برقرار شده است. البته ترانزیت هوایی، به‌خصوص در حجم و وزن بالا، هزینه زیادی در پی خواهد داشت.
راهکار دیگر، استفاده از خطوط راه‌آهن و حمل ریلی به عراق است. رشد مسیرهای ریلی بین این دو کشور، توسعه سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌ها و… از مزیت‌های این روش لجستیکی در این مسیر است.
البته می‌توانید به یک روش اتکا نکنید و به کمک راهکارهای چندوجهی و ترکیب شیوه‌های مختلف حمل و نقل برای جابه‌جایی کالای خود بهره ببرید.
وضعیت راه‌های ریلی ایران-عراق
در بخش قبل خواندید حمل و نقل ریلی می‌تواند مزیت‌های مختلفی برای ارسال بار به عراق داشته باشد. در قسمت بعد با این امتیازات آشنا خواهید شد. پیش از آن، مروری بر یک تصویر کلی از شرایط مسیرهای ریلی در داخل و کشورِ مقصد خواهیم داشت.
طول خطوط راه‌آهن عراق به ۲۷۰۰ کیلومتر می‌رسد. از این مقدار، هماکنون ۱۹۰۵ کیلومتر ریل در وضعیت عملیاتی قرار دارند. شبکه ریلی عراق به سه خط اصلی تقسیم می‌شود:
– بغداد-بصره که طول آن ۵۴۵ کیلومتر است.
– بغداد-القائم که ۳۷۵ کیلومتر طول دارد.
– بغداد-اربیل که این خط ۴۶۱ کیلومتر است.
این خطوط مناطق مختلفی ازجمله موصل، ربیعه، فلوجه، رمادی، کرکوک، اربیل و… را به هم متصل می‌کنند.
در کشور ایران نیز از طریق راه‌آهن سنندج، به مرز باشماق دسترسی خواهید داشت و خط راه‌آهن کرمانشاه شما را به مرز خسروی و از آنجا به خانقین می‌رساند.
مزایای ارسال ریلی به عراق
حمل ریلی به عراق امتیازاتی برای شما فراهم می‌آورد که در دیگر شیوه‌های ترانزیتی به‌راحتی قابل دستیابی نیستند. از جمله آن‌‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
گستردگی و انعطاف
با افتتاح خطوط ریلی مهمی همچون زاهدان-چابهار، بنادر مختلف کشور به مرزهای شرق و غرب کشور متصل شده‌‌اند. درنتیجه، حتی محموله‌های وارداتی از دیگر کشورها نیز به‌راحتی قابلیت ارسال به عراق را دارند. همچنین، حمل و نقل ریلی قابلیت ترکیب با شیوه‌های ترانزیتی گوناگون را دارد و این قابلیت می‌تواند کیفیت خدمات لجستیکی را به بهینه‌ترین حد ممکن برساند.
مقرون به صرفگی
مزیت قبلی، وسعت و تنوع حمل کالا با حمل و نقل ریلی عراق – ایران را امکان‌پذیر می‌کرد؛ اما این تنها مزیت حمل ریلی نیست چراکه در مقایسه با شیوه‌هایی همچون ترانزیت هوایی، راه‌آهن هزینه کمتری در بر خواهد داشت.
ظرفیت بالا
برای ارسال مستقیم کالا به عراق، به‌جز راه‌آهن، از مسیرهای جاده‌ای و هوایی هم می‌توان استفاده کرد اما از مشکلات جدی حمل و نقل هوایی و جاده‌ای، ظرفیت محدود حامل‌هاست؛ که درنتیجه محموله‌های بسیار سنگین باید از طریق چند حامل ارسال شوند. ولی در ترانزیت ریلی می‌توانید با اتصال چندین واگن به یک کشنده (قطار)، به‌راحتی کالا را جابه‌جا کنید.
ریسک پایین و امنیت بالا
برنامه منظم حرکت قطارها، امکان زمان‌بندی دقیق را فراهم می‌کند. در این شیوه مشکلاتی همچون ترافیک بالای مسیر و مسدودشدن آن معنا ندارند.
وجود انواع واگن (فله‌بر، لبه‌دار، یخچال‌دار و…) نیز ضامن حمل کالا در شرایط ایمن و مناسب به مقصد است.
سپهران؛ راهکارِ دسترسیِ مطمئن و دائمی به بازار عراق
«سپهران ریل» سال‌هاست که به‌عنوان بازو و حامی لجستیکی صنایع مختلف فعالیت می‌کند. مالکیت چندصد دستگاه انواع واگن، توانایی ارسال ریلی انواع محموله به عراق را برای این مجموعه پدید آورده است. لازم به ذکر است خدمات «سپهران» فقط به موارد بالا محدود نمی‌شود و خدمات بسته‌بندی کالا، انبارداری، ترخیص گمرکی و… نیز از خدمات تخصصی تیم «سپهران» است. علاوه بر این با کمک دانش و تجربه به‌روز کارشناسان «سپهران» می‌توانید از طراحی و اجرای راهکارهای حمل و نقل چندوجهی بهره‌مند شوید.
سخن پایانی
امیدواریم این مطلب سؤالات مختلف شما در حوزه حمل و نقل ریلی به کشور عراق را پوشش داده باشد. تیم حرفه‌ای «سپهران» آماده ارائه مشاوره و پاسخ‌گویی به سوالات شماست. همچنین برای ثبت سفارش یا استعلام قیمت ارسال ریلی به عراق، می‌توانید از طریق همین سایت درخواست خود را ثبت کنید.